Paliwo zimowe to temat, o którym wielu kierowców w ogóle nie słyszało. Stacje paliw nie informują wprost o zmianie asortymentu, a na dystrybutorach nie znajdziemy specjalnych oznaczeń. Tymczasem od połowy listopada do końca lutego tankujemy paliwo o innym składzie niż w pozostałych miesiącach roku, co ma duże znaczenie dla działania silnika, zwłaszcza w przypadku silnika diesla. Warto więc wiedzieć, czym różni się paliwo zimowe od letniego i dlaczego ta zmiana jest konieczna.
Spis treści
- Czym jest paliwo zimowe?
- Kluczowe różnice między paliwem zimowym a paliwem letnim
- Rodzaje paliwa dostępne na stacjach, czyli od kiedy tankować paliwem zimowym, a od kiedy przejściowym i letnim
- Zimowa benzyna – zmiany na stacjach paliw
- Po co stosować zimowe paliwa?
- Zadbaj o silnik w okresie zimowym
- Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czym jest paliwo zimowe?
Paliwo zimowe to specjalnie przygotowana mieszanka paliwa, która została dostosowana do pracy w niskich temperaturach. Dotyczy to przede wszystkim oleju napędowego, choć pewne modyfikacje stosuje się także w przypadku benzyny. Główna różnica polega na zmianie właściwości paliwa poprzez odpowiedni dobór frakcji w procesie rafinacji oraz zastosowanie dodatków poprawiających odporność na niskie temperatury.
W praktyce oznacza to, że zimowy olej napędowy oraz benzyna zimowa posiadają inne parametry fizykochemiczne niż ich letnie odpowiedniki. Dzięki tym modyfikacjom pojazd może sprawnie funkcjonować nawet podczas mrozów, a kierowca unika nieprzyjemnych niespodzianek związanych z problemami z uruchomieniem silnika czy jego pracą.
Kluczowe różnice między paliwem zimowym a paliwem letnim
Główna różnica między paliwem zimowym a letnim dotyczy tak zwanej temperatury zablokowania zimnego filtra paliwa (CFPP – Cold Filter Plugging Point). Ten parametr określa, przy jakiej temperaturze paliwo przestaje swobodnie przepływać przez filtr paliwa, co może uniemożliwić jego przepływ do silnika. Wartość CFPP jest jednym z kluczowych parametrów określonych w normie PN-EN 590, która reguluje wymagania jakościowe dla paliw ciekłych w Polsce i całej Unii Europejskiej.
Paliwo letnie ma temperaturę CFPP do około 0°C, co oznacza, że już przy niewielkich przymrozkach może sprawiać problemy. Przejściowe paliwo, stosowane jesienią i wczesną wiosną, zachowuje płynność do około -10°C. Z kolei olej napędowy zimowy jest przygotowany tak, by sprawnie pracować nawet przy temperaturach sięgających -20°C, a w wersji arktycznej nawet do -32°C, zgodnie z wymaganiami odpowiednich klas jakości według normy PN-EN 590.
W przypadku oleju napędowego kluczowym problemem jest obecność parafiny, która naturalnie występuje w tym paliwie. Przy niskich temperaturach parafina zaczyna krystalizować i tworzyć gęstą, żelową masę, co może prowadzić do zatkania filtra paliwa. Paliwo do silników diesla zawiera specjalne dodatki depresyjne, które zapobiegają łączeniu się kryształów parafiny i utrzymują paliwo w płynnej formie nawet podczas mrozów.
Benzyna jest znacznie mniej podatna na niskie temperatury, ale również w jej przypadku stosuje się sezonowe modyfikacje. Jeśli chodzi o benzynę, zimą zwiększa się prężność par (RVP – Reid Vapour Pressure), czyli lotność paliwa, aby ułatwić odparowanie i rozruch zimnego silnika. Benzyna musi być bardziej lotna, by łatwiej odparowywać w niskich temperaturach. Parametry te regulowane są przez normę PN-EN 228, określającą wymagania jakościowe dla benzyn silnikowych w Polsce. To również wpływa na zużycie paliwa, które może się nieznacznie różnić w zależności od sezonu.
Rodzaje paliwa dostępne na stacjach, czyli od kiedy tankować paliwem zimowym, a od kiedy przejściowym i letnim
W Polsce paliwo zimowe pojawia się na stacjach benzynowych zazwyczaj od połowy listopada i pozostaje dostępne do końca lutego lub marca, w zależności od warunków pogodowych. To okres, w którym producenci paliw są zobowiązani do dostarczania oleju napędowego spełniającego wymagania zimowych klas klimatycznych określonych w normie PN-EN 590:2022-08.
Okresy obowiązywania poszczególnych rodzajów paliwa zostały przyjęte na podstawie przepisów i praktyki branżowej:
- paliwo letnie obowiązuje od 16 kwietnia do 30 września,
- paliwo przejściowe stosuje się od 1 marca do 15 kwietnia oraz od 1 października do 15 listopada,
- paliwo zimowe obowiązuje od 16 listopada do końca lutego.
W praktyce jednak paliwo zimowe zaczyna być sprzedawane na stacjach wcześniej, jeśli prognozy zapowiadają silne przymrozki.
Zimowa benzyna – zmiany na stacjach paliw
Warto dodać, że benzyna ma nieco inne przedziały sezonowe, zgodnie z rozporządzeniem dotyczącym jakości paliw płynnych. W jej przypadku okres zimowy trwa od 1 listopada do końca lutego, okres przejściowy obejmuje okres od 1 marca do 30 kwietnia oraz od 1 października do 31 października, a okres letni – od 1 maja do 30 września.
Różnice te wynikają z odmiennego składu i właściwości obu paliw – benzyna musi zimą łatwiej odparowywać, natomiast olej napędowy wymaga zwiększonej odporności na zamarzanie.
Po co stosować zimowe paliwa?
Najważniejszym powodem stosowania paliwa zimowego jest utrzymanie prawidłowej pracy silnika w niskich temperaturach. Problem ten dotyczy przede wszystkim oleju napędowego, w którym podczas mrozów może wytrącać się parafina. Jeśli w baku znajduje się paliwo letnie, może to prowadzić do poważnych kłopotów. Mogą to być m.in.:
- trudności z uruchomieniem silnika – paliwo, w którym wytrąciła się parafina, nie przejdzie przez filtr i nie dotrze do układu wtryskowego, co uniemożliwia rozruch,
- uszkodzenie układu paliwowego – próby uruchomienia silnika z zablokowanym filtrem mogą doprowadzić do przeciążenia pompy wtryskowej i kosztownej awarii,
- unieruchomienie pojazdu – w skrajnym przypadku silnik może zgasnąć w trakcie jazdy, co stanowi realne zagrożenie dla bezpieczeństwa.
Stosowanie odpowiedniego rodzaju paliwa to także kwestia ekonomiczna. Koszt naprawy lub odholowania samochodu jest wielokrotnie wyższy niż ewentualna różnica w cenie paliwa – tym bardziej, że w praktyce stacje paliw automatycznie zmieniają asortyment w zależności od sezonu.
Zadbaj o silnik w okresie zimowym
Paliwo zimowe to ważny element eksploatacji samochodu w polskich warunkach klimatycznych. Kierowcy diesli powinni zwracać na nie szczególną uwagę – to właśnie olej napędowy jest najbardziej wrażliwy na niskie temperatury. Na szczęście w sezonie zimowym nie musimy martwić się o jakość paliwa na stacjach – producenci automatycznie dostosowują jego skład do panujących warunków zgodnie z przepisami, dostarczając wysokiej jakości paliwo o odpowiednich parametrach.
Jeśli jednak planujesz dłuższy postój pojazdu lub podróż w rejony o wyjątkowo surowym klimacie, warto dodatkowo zabezpieczyć się, stosując specjalne dodatki do paliwa, które jeszcze bardziej obniżają temperaturę jego krzepnięcia. Pamiętaj też, aby nie mieszać paliwa letniego z zimowym w zbiorniku – jeśli masz letnie paliwo w baku, lepiej zużyj je jeszcze przed nadejściem pierwszych mrozów.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
1. Od kiedy jest dostępne zimowe paliwo na stacjach?
Jak co roku jesienią w Polsce zostanie wprowadzona oferta paliw zimowych. W okresie od 16 listopada na wszystkich stacjach, które legalnie działają, dostępny będzie olej napędowy zimowy. Z kolei zimowa benzyna jest dostępna na stacjach od 1 listopada do 28 lutego.
2. Paliwo letnie a zimowe – czym się różnią?
Paliwo zimowe ma lepszą odporność na niskie temperatury. Diesel zachowuje płynność nawet do –20 stopni Celsjusza, a benzyna zimowa łatwiej odparowuje, co ułatwia rozruch silnika.
3. Co to jest paliwo arktyczne?
To specjalny rodzaj oleju napędowego, który działa nawet przy –30 stopni Celsjusza i niższych temperaturach. Stosowany głównie w ciężkich, północnych warunkach zimowych.
4. Skąd mam wiedzieć, że tankuję paliwo zimowe?
Stacje automatycznie zmieniają paliwo zgodnie z sezonem. Nie ma specjalnych oznaczeń – paliwo zawsze spełnia obowiązujące normy PN-EN 590 (diesel) i PN-EN 228 (benzyna).
5. Czy paliwo zimowe jest dostępne na wszystkich stacjach paliw?
Tak, wszystkie legalnie działające stacje w Polsce mają obowiązek sprzedawać paliwa spełniające wymagania jakościowe określone w przepisach.
6. Jakie przepisy regulują dostępność paliwa zimowego?
Jakość i parametry paliw określają normy PN-EN 590 (dla oleju napędowego) oraz PN-EN 228 (dla benzyny). Dodatkowo obowiązuje rozporządzenie w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych, które wyznacza okresy stosowania paliw letnich, przejściowych i zimowych oraz ich minimalne parametry techniczne.
